Önce en önemli iki konuyu açıklığa kavuşturalım: Galatasaray Lisesi Nedir? Bir Anadolu lisesidir. Ne değildir? Kolej değildir. Misyoner okulu hiç değildir! (Bu konuda, yazımın altına eklediğim Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Eski Başkanı Prof. […]
Altıncı Bölüm Ata’ya İzmir Suikastı ve Sonsöz İzmir Suikastı Atamıza düzenlenmeye çalışılan ilk suikast değildir. Önce Ankara ve Bursa’da yapılmak istenmiş, fakat düşünce aşamasındayken vaz geçilmiştir. Galip Vardar Bey, anılarında suikast düşüncesinin oluşmasını şöyle anlatıyor: “… Bu Parti’de (Terakkiperver Cumhuriyet Partisi) en mühim rol üç kişinin elinde idi. Biri İzmit Mebusu Şükrü Bey (Eski Maarif […]
Beşinci Bölüm Ata’nın karşısında: Halifeliğin Kaldırılması Bu konu Benoit-Méchin tarafından “Bir İmparatorluğun Ölümü” kitabında o kadar güzel anlatılmıştır ki, oradan nakletmek yeterli olacaktır kanısındayım: İstanbul’dan ayrılırken VI. Mehmet Halifeliği kuzeni Abdülmecit’e devretmişti. Abdülmecit, görevini resmen devralırken, Mustafa Kemal, görev devir töreninin geleneksel abartılı gösterişler içinde yapılmasına kesinlikle itiraz etti. Sonra, Meclis, yeni dinî lidere verilecek […]
Dördüncü Bölüm Ata’nın karşısında: Cumhuriyetin İlanı Türkiye önemli kararların arifesindeydi. Meclisin yetkilerini saptayan 24 Nisan 1920 tarihli kanun ile halkın egemenliğini ilan eden 20 Ocak 1921 ve Saltanatı kaldıran 1 Kasım 1922 tarihli kanunlar çıkarılmıştı; ama yeni devletin şekli ne olacaktı? Rauf ve arkadaşlarının istediği gibi bir meşrutî kırallık mı? Demokrat ve ilerici mebusların istediği […]
Üçüncü Bölüm Saltanatın Kaldırılması ve Lozan Anlaşmazlığı Kaldığımız yerden devam edelim: 13 Kasım 1921’de Ankara’ya gelerek Sivas Milletvekili sıfatı ile TBMM’ye katıldı ve 17 Kasım 1921’de 167 vekilden ancak 84 oyla, o sırada boş olan Nâfia (=Bayındırlık) Vekâleti’ne seçildi ise de, Rauf Bey, yeter çoğunluğun oyuyla seçilemediğini belirterek istifa etti (1). 21 Kasım 1921’de çoğunluğun […]
İkinci Bölüm Mondros Ateşkesini İmzalaması MUSTAFA KEMAL İLE TANIŞMASI Rauf Bey ile Mustafa Kemal Bey’i 31 Mart Olayını bastırmak için Hareket Ordusu’nun İstanbul’a gelişinde Cemal Bey (Paşa) tanıştırdı: Mustafa Kemal Paşa’yı ilk defa 31 Mart vakasını müteakip 1909 yılı nisanında, İstanbul’un o zaman Makriköy denilen Bakırköy telgrafhanesinde görüşmüştür. Erkan – ı Harbiye Kolağası rütbesi ile […]
Kızıl Zindan neresidir? Bekir Ağa ile bağlantısı nedir? Benoit-Méchin’ in “Mustafa Kemal veya Bir İmparatorluğun Ölümü” adlı kitabını 1954 orijinal basımından okurken 104 ve 105. Sayfada Atatürk’ün “Prison Rouge” yani “Kızıl Zindan”a atıldığını okudum. Kızıl Sultan Abdülhamit’i biliyordum da, “Kızıl Zindan” sözünü ilk defa görüyordum. İsmini kırmızı tuğlalarından alan Kızıl Zindan ile Kızıl Sultan arasında […]
(Muhtemelen hiç okumadınız) Bir kitabı yarım asır fark ile ikinci kez okuyorum: o zamanlar hangi konulara önem vermişim, şimdi neye dikkat ediyorum; onu tartıyorum.. Kitabın ismi: Jacques Benoit-Méchin’in “Mustafa Kemal veya Bir İmparatorluğun Ölümü” Nutuk’tan sonra (veya önce) mutlaka okunması gereken bir kitap; yabancı gözüyle Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünü ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu anlatıyor. Anlatımı o kadar […]
Tarihteki pek çok büyük devlet adamlarına ve liderlere baktığımızda onların başarılarında önemli rol oynamış bir bilge-edebiyatçı yanlarının bulunduğunu görürüz. Atatürk de bunlardan biridir. Gazi Mustafa Kemal’i çağdaşı olan diğer ünlü Osmanlı subaylarından farklı kılan ve onu sonunda Atatürk yapan tek özellik, gerçekten salt onlardan daha başarılı bir komutan ve devlet adamı oluşumudur acaba? Yazar ve […]
Her sene olduğu gibi bu sene de Çanakkale’de şehit olan Anzakların torunları 24 Nisan’ı 25 Nisan’a bağlayan gecenin ayazında ataları için tören düzenlediler. Törene katılanların sayısı 7.500 idi! Bu insanlar İstanbul’dan veya Ankara’dan Çanakkale’ye gelmediler. Dünyanın öbür ucundan, 20.000 km ötesinden uçaklar dolusu, saygı duruşu için akın akın geldiler: Avustralya ve Yeni Zelanda başta olmak […]